Κέρκυρα
Το νησί των Φαιάκων
Η ιστορία της Κέρκυρας είναι μακρά και ταραχώδης, καθώς πολλοί διαφορετικοί λαοί επιθυμούσαν να κάνουν το νησί δικό τους. Οι επιρροές είναι ορατές σε κάθε γωνιά της σημερινής Κέρκυρας, από την αρχιτεκτονική και τα μνημεία μέχρι την ιδιοσυγκρασία των κατοίκων και την τοπική κουζίνα.
Η Μυθική Κέρκυρα
Οι κάτοικοι της Κέρκυρας κατά την αρχαιότητα πιθανώς να ήταν οι απόγονοι των Φαιάκων, της Ναυσικάς και του Βασιλιά Αλκίνοου. Το νησί κατοικήθηκε από την Παλαιολιθική Εποχή. Η πρώτη κατοχή ήταν των Ερετριειών και ύστερα των Κορινθίων, οι οποίοι ονόμασαν το νησί Κόρκυρα, που ήταν το όνομα της κόρης του Ασωπού, θεού των ποταμών.
Οι Αρχαίοι Χρόνοι
Κατά την Κορινθιακή κατοχή, η Κέρκυρα αναπτύχθηκε σε μεγάλη εμπορική, ναυτική και καλλιτεχνική δύναμη του αρχαίου κόσμου. Το 585 π.Χ. το νησί απέκτησε ξανά την ανεξαρτησία του. Διέθεσε 60 τριήρεις για τις μάχες του Περσικού Πολέμου, ενώ αργότερα στον Πελοποννησιακό Πόλεμο (431-404 π.Χ.) συμμάχησε με την Αθήνα, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την πτώση της δύναμης της Κέρκυρας. Για να προστατευθεί από τους πειρατές, η Κέρκυρα δέχθηκε να την κυριαρχήσει η Ρώμη, κυριαρχία που κράτησε μέχρι το 337 μ.Χ. Το νησί ασπάστηκε τον Χριστιανισμό κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ.
Ο Μεσαίωνας
Με τη διάσπαση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η Κέρκυρα ενώθηκε το 395 μ.Χ. με την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Κατά το Μεσαίωνα η Κέρκυρα λεηλατήθηκε από τους Ούνους, τους Βάνδαλους, τους Γότθους και τους Άραβες. Οι επιδρομές αυτές ρήμαξαν το νησί, αναγκάζοντας του Κερκυραίους να αναζητούν την ασφάλεια σε μια περιοχή με δύο λόφους (απ’ όπου η Κέρκυρα πήρε το όνομα Κορφού, από τις “2 Κορυφές”). Αργότερα το νησί ήταν στην κατοχή των Νορμανδών και εντέλει απελευθερώθηκε από το Βυζαντινό Αυτοκράτορα Μανουήλ Α’ Κομνηνό.
Η Πρώτη Ενετοκρατία – Ο Δεσπότης της Ηπείρου – Η Κυριαρχία του Ανζού
Το 1204 οι Ενετοί πήραν την Κέρκυρα στην κατοχή τους μετά την κατάκτηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από τους Σταυροφόρους της Δ’ Σταυροφορίας, αλλά το 1214 το νησί επέστρεψε στον Μιχαήλ Α’ Κομνηνό, Δεσπότη της Ηπείρου, ο οποίος αποκατάστησε τα παλαιότερα δικαιώματα των κατοίκων της Κέρκυρας και ενίσχυσε τις οχυρώσεις του νησιού μέχρι το 1258-1259 όταν το νησί παραχωρήθηκε απ’ τον Μιχαήλ Β’ Κομνηνό Δούκα στο γαμπρό του, Μανφρέδο, ως προίκα. Η μάχη του Μπενεβέντο και η Συνθήκη του Βιτέρμπο είχαν ως αποτέλεσμα να μεταφερθεί η κυριαρχία του νησιού για τα επόμενα 120 χρόνια στην οικογένεια των Ανδηγαυών ή Ανζού. Ο Κάρολος Α’ Ανζού είχε αντί-ορθόδοξες πεποιθήσεις και έτσι αντικατέστησε όλες τις ορθόδοξες εκκλησίες με καθολικές. Όλο και πιο πολλοί κάτοικοι της Κέρκυρας αναζητούσαν προστασία και ασφάλεια ανάμεσα στους δύο λόφους. Κατά την εποχή αυτή κατασκευάστηκε το Παλαιό Ενετικό Φρούριο.
Η Δεύτερη Ενετοκρατία
Η Κέρκυρα ξαναζήτησε την προστασία της Βενετίας στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα, η οποία αγόρασε το νησί από τη Νάπολη κι ανέλαβε την προστασία του για τα επόμενα 412 χρόνια. Τη διοίκηση της Βενετίας την αποτελούσαν μέλη ενός συμβουλίου που υπηρετούσαν για μικρό χρονικό διάστημα και που ήταν εκλεγμένοι από τη Βενετία. Κατά την εποχή αυτή ενισχύθηκαν πάλι οι οχυρώσεις. Το 1537 οι Τουρκικές δυνάμεις πολιόρκησαν το νησί, καταστρέφοντας μεγάλες εκτάσεις καλλιεργειών και σκοτώνοντας τουλάχιστον 20.000 Κερκυραίους. Παρόλα ταυτά, το νησί δεν κατακτήθηκε λόγω της εξαιρετικής του άμυνας.
Το Νέο Φρούριο κτίστηκε στο λόφο του Αγ. Μάρκου από το 1576 έως το 1645 και διέθετε μερικές απ’ τις πιο προηγμένες και δυναμικές πολεμικές κατασκευές της εποχής. Οι οχυρώσεις ενισχύθηκαν ξανά με την κατασκευή ενός δεύτερου τοίχους κατά το 17ο αιώνα. Οι Τουρκικές δυνάμεις επιχείρησαν να εισβάλλουν ξανά την Κέρκυρα, αλλά τους απώθησαν οι Βενετοί.
Η Πρώτη Γαλλοκρατία
Το 1797 ο Ναπολέων Βοναπάρτης ανέλαβε τη διοίκηση της Κέρκυρας και των υπόλοιπων Επτανήσων και μαζί του έφερε τις ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης. Ιδρύθηκε το δημοτικό συμβούλιο με αρχηγό τον Σπυρίδωνα Θεοτόκη, δημιουργήθηκε η δημοτική βιβλιοθήκη, έγινε αναδιοργάνωση και βελτίωση της αστυνομίας, του δικαστικού και εκπαιδευτικού συστήματος, ενώ ιδρύθηκε το πρώτο ελληνικό τυπογραφείο.
Η Ρωσοκρατία
Ο έλεγχος του νησιού ήρθε στα χέρια του Ρώσου Ναύαρχου Ουσακώφ το 1799, ενώ το 1800 έγινε η σύσταση της Επτανήσου Πολιτείας. Η Κέρκυρα γίνεται η πρώτη ελληνική πολιτεία που αναγνωρίστηκε ως ημιαυτόνομο κράτος μετά το 1453. Γίνεται επίσης η ανασύσταση του Ορθόδοξου Επισκόπου της Κέρκυρας.
Η Δεύτερη Γαλλοκρατία
Με τη Συνθήκη του Τιλσίτ του 1807, τα Επτάνησα παραχωρούνται ξανά στο Ναπολέοντα, ο οποίος -με την σκέψη της Αγγλικής εισβολής στο μυαλό του- ενισχύει ακόμα περισσότερο τις οχυρώσεις του νησιού. Η Γαλλική κουλτούρα αρχίζει να έχει τις επιδράσεις της στην αρχιτεκτονική και την εμφάνιση της Κέρκυρας. Φυτεύονται δέντρα στην Πλατεία Σπιανάδα και στο Λιστόν, ώστε να μοιάζει η περιοχή με το Rue de Rivoli στο Παρίσι. Οι Γάλλοι καθιερώνουν τον εμβολιασμό των κατοίκων, εισάγουν την πατάτα, ιδρύουν τη Σχολή Καλών Τεχνών και το σπουδαιότερο, ιδρύουν την Ιόνιο Ακαδημία, το πρώτο πανεπιστήμιο της σύγχρονης Ελλάδας.
Η Αγγλοκρατία
Το 1814 οι Γάλλοι παραδίδουν την Κέρκυρα στους Άγγλους. Σύμφωνα με τη Συνθήκη των Παρισίων, τα Ιόνια Νησιά αναγνωρίζονται ως κράτος ανεξάρτητο υπό την προστασία της Μεγάλης Βρετανίας. Κατά τη διάρκεια της Βρετανικής προστασίας βελτιώθηκε η υποδομή της Κέρκυρας, καθιερώθηκαν ως επίσημη γλώσσα τα ελληνικά, αναθεωρήθηκε το Σύνταγμα ώστε να περιλαμβάνει την ελευθεροτυπία και ιδρύθηκαν διάφορες καλλιτεχνικές και οικονομικές εταιρείες.
Η Ένωση της Κέρκυρας με την Ελλάδα – Η Σύγχρονη Κέρκυρα
Τελικά, η Κέρκυρα ενώθηκε με την Ελλάδα την 21η Μαΐου 1864 με την απόφαση του Ιόνιου Κοινοβουλίου και την επικύρωση της απόφασης από τη Μεγάλη Βρετανία.
Οι Κερκυραίοι στρατιώτες συμμετείχαν στους Βαλκανικούς Πολέμους, καθώς και στον Πρώτο και Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τον Σεπτέμβριο του 1943 οι Ναζιστικές δυνάμεις βομβάρδισαν την Κέρκυρα, προκαλώντας μεγάλες καταστροφές στο νησί. Η Ναζιστική κατοχή τερματίστηκε στις 9 Οκτωβρίου 1944.
Από τότε η Κέρκυρα έχει δουλέψει σκληρά για την ανάπτυξη των φυσικών πόρων της και για την προβολή του τουρισμού, με αποτέλεσμα να αναδειχθεί ως ένα απ’ τα πλουσιότερα νησιά και να μετατραπεί σε ιδιαίτερα δημοφιλή τουριστικό προορισμό.
Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Έθιμα, Παράδοση, Φεστιβάλ, Πανηγύρια
Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις συνδέονται κυρίως με Τοπικές Εορτές. Η παράδοση είναι πολύ σπουδαίο στοιχείο του πολιτισμού της Κέρκυρας. Όπως είναι φυσικό το νησί και οι παραδόσεις του είναι επηρεασμένες από την ελληνική, ενετική, γαλλική και αγγλική κουλτούρα, καθιστώντας τα έθιμα της Κέρκυρας μοναδικά.
Πάσχα
Το Πάσχα είναι πολύ σημαντική και ιδιαίτερη γιορτή στην Κέρκυρα, όχι μόνο για τη θρησκευτική σημασία του, αλλά και γιατί είναι η εποχή που οι Ορθόδοξοι και οι Καθολικοί του νησιού γιορτάζουν μαζί. Τη Μεγάλη Παρασκευή γίνεται ο Επιτάφιος. Το βράδυ γίνεται περιφορά των επιταφίων την οποία ακολουθούν οι φιλαρμονικές, οι χορωδίες και οι πιστοί με κεριά στα χέρια τους. Μια άλλη Κερκυραϊκή παράδοση του Πάσχα γίνεται το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, όταν οι κάτοικοι πετούν κανάτες απ’ τα παράθυρα των σπιτιών τους. Πρώτη διεξάγεται η λειτουργία της Καθολικής Εκκλησίας, μετά η λειτουργία της Ορθόδοξης Εκκλησίας και γορτάζεται η Ανάσταση. Η λειτουργία λαμβάνει χώρα στην Πλατεία Σπιανάδα. Όταν σημάνουν οι καμπάνες, αρχίζει η γιορτή, με πυροτεχνήματα, ορχηστρική μουσική και τραγούδι. Οι κάτοικοι απολαμβάνουν παραδοσιακά Πασχαλιάτικα πιάτα όπως είναι κόκκινα αυγά, φογάτσα, τσιλίχουρδα και κολομπίνες, αλλά και κρασί. Το πρωί της Κυριακής του Πάσχα γίνεται περιφορά της εικόνας της Ανάστασης απ’ όλες τις εκκλησίες.
Λιτανείες
Οι κάτοικοι της Κέρκυρας έχουν μεγάλη θρησκευτική πίστη και κάθε χρόνο γίνονται λιτανείες προς τιμή των Αγίων. Η πιο σπουδαία λιτανεία είναι του Αγίου Σπυρίδωνα, ο οποίος είναι και ο πολιούχος του νησιού. Άλλες λιτανείες στην Κέρκυρα είναι η λιτανεία την Κυριακή των Βαΐων, η λιτανεία του Πρωτοκύριακου (που διεξάγεται την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου), η λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα το Μεγάλο Σάββατο και η λιτανεία της Αγ. Θεοδώρας, που γίνεται την Κυριακή της Ορθοδοξίας.
Φεστιβάλ & Πανηγύρια
Στα χωριά και την πόλη της Κέρκυρας διεξάγονται πανηγύρια και φεστιβάλ καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Στις γιορτές αυτές οι κάτοικοι και οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να δουν παραδοσιακές στολές, ν’ απολαύσουν την παραδοσιακή μουσική και τους χορούς και να δοκιμάσουν ντόπιες λιχουδιές.
ΙΟΥΛΙΟΣ
- Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία γιορτάζει η ομώνυμη εκκλησία του χωριού Περίθεια ή Αι-Λιάς. Στο προαύλιο της εκκλησίας το απόγευμα ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι.
- Την τελευταία Κυριακή του Ιουλίου γίνεται λιτανεία με περιφορά εικόνας της Παναγίας, στη Παλιά Περίθεια σε ανάμνηση της σωτήριας επέμβασής της σε επιδημία το 1863. Το βράδυ ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι στις Λούτσες
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
- Στις 6 Αυγούστου, γίνεται το πανηγύρι του Παντοκράτορα, το μεγαλύτερο του νησιού.
- 11 Αυγούστου, η θαυματουργική διάσωση της Κέρκυρας από τον Άγιο Σπυρίδωνα κατά το 1716. Στην πόλη της Κέρκυρας γίνεται Λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα με συμμετοχή από όλες σχεδόν τις μουσικές μπάντες που υπάρχουν στη Κέρκυρα.
- 10 Αυγούστου το βράδυ γίνονται οι φαντασμαγορικές βαρκαρόλες στον κόλπο της Γαρίτσας στην Πόλη (αναπαράσταση στη θάλασσα του θαύματος του Αγίου).
- 15 Αυγούστου – Κοίμηση της Θεοτόκου. Στη Κασσιόπη υπάρχει η εκκλησία της Παναγίας της Κασσοπίτρας. Η εκκλησία είναι χτισμένη στα θεμέλια Ρωμαϊκού ναού του Κάσιου Δία και έχει υπάρξει θρησκευτικός τόπος λατρείας σε διάφορες μορφές για δύο χιλιάδες χρόνια. Ο πρωτοχριστιανικός ναός καταστράφηκε από τον πειρατή Μπαρμπαρόσα και μετά ξαναχτίσθηκε το 1580.
Γαστρονομία
Γαστρονομία και Παραδοσιακά Προϊόντα
Προϊόντα
Η Κέρκυρα φημίζεται για τα θαυμάσια κεραμικά της, τις χειροτεχνίες, τα υφαντά και τα ξυλόγλυπτα, καθώς επίσης για τα γλυκά της όπως είναι οι μάντολες, τα μαντολάτα και το γλυκό κουταλιού από κουμ-κουάτ. Σε ορισμένες περιοχές του νησιού φτιάχνουν γευστικό μέλι, κρασί και ούζο.
Γαστρονομία
Η κουζίνα της Κέρκυρας είναι ένας συνδυασμός ελληνικών και δυτικών γεύσεων, με στοιχεία της μεσογειακής κουζίνας και πολλά μπαχαρικά.
Ορισμένα απ’ τα πιο δημοφιλή πιάτα και γλυκίσματα της Κέρκυρας είναι:
• η παστιτσάδα (μοσχάρι ή κόκορας με κόκκινη σάλτσα και μακαρόνια)
• το σοφρίτο (μοσχάρι κομμένο σε λωρίδες με σάλτσα από λευκό κρασί και σκόρδο)
• το σαβόρο (ψάρι με σάλτσα από λευκό ξύδι, σκόρδο και μπαχαρικά)
• το μπουρδέτο (ψάρι με πικάντικη κόκκινη σάλτσα)
• η σούπα αυγολέμονο (σερβίρεται τις θρησκευτικές γιορτινές ημέρες)
• η κότα μπολίδα παραγιομιστή (πρωτοχρονιάτικο πιάτο)
• τα τσιλίχουρδα (σερβίρονται το Πάσχα)
• τα χωριάτικα λουκάνικα και το σαλάμι
• το φρούτο κουμ-κουάτ (φτιάχνεται γλυκό κουταλιού ή ποτό)
• το φρούτο φρεσκαμέντα (αχλάδι με αγκάθια)
• οι μάντολες (αμύγδαλα ψημένα με καραμέλα)
• το μαντολάτο (γλυκό με σουσάμι, αμύγδαλα, μέλι, ζάχαρη και ροδόνερο)
• η κολομπίνα (γιορτινή τούρτα της Κέρκυρας)
• η τσιτσιμπύρα (αναψυκτικό με λεμόνι, τζίντζερ και σιρόπι σταφίδας)
